Na onze zeer geslaagde escapetrip naar Athene in januari 2023 begon het net voor de zomer te kriebelen om toch weer zo’n trip te maken. Al langere tijd hadden we onze ogen gericht op het escape roombedrijf Exit19 in Polen dat maar liefst elf escape rooms uitbaat. Met elf kamers heb je eigenlijk al een trip gevuld, dus onze bestemming in augustus 2023 werd de stad waar Exit19 is gevestigd: Wrocław.
Wie zijn ‘wij’?
Mijn naam is Job, maar in de ‘escape-community’ ben ik beter bekent onder mijn alias Drs. J.L.C (@drs-jlc/@drs.jlc). Escape rooms speel ik altijd samen met mijn geweldig lieve vriendin Stephanie, die @sjephanie als nickname hanteert. Tijdens deze trip speelde wij onze 200ste escape room, dus dan weet je hoe groot de passie voor escape rooms bij ons is. Blijkbaar zo groot en aanstekelijk dat we ook een vriend van ons hebben besmet met het virus. Gijs – die beter bekend is als @gijssambeek – is onze trouwe reisgezel. Hij was erbij in Athene en hij is deze keer ook weer van de partij. Gijs heeft inmiddels meer dan honderd kamers gespeeld en werkt zelfs bij een escape room tegenwoordig. Samen zijn we het team ‘De Drie Duitsers’. Ik heb nog steeds spijt van die naam, maar het is nou eenmaal zo. Onze escape avonturen en trips delen we graag met jullie op onder andere onze instagrampagina @rooomrunners. Tot zover de zelfpromotie. Op naar de trip.
Oriëntatie
Via escapetalk.nl hebben we gehoord van het bedrijf Exit19 in Wrocław. We hebben enthousiaste reviews gelezen en de website (exit19.pl) bekeken. Als je de foto’s van de kamers op de website ziet zul je zelf ook enthousiast worden. Deze zien er fantastisch uit! In de reviews lazen we ook terug dat dit bedrijf topdecors neer weet te zetten en daar kunnen wij enorm van genieten.
Toen we besloten dat we definitief de trip gingen maken, hebben we ook nog bekeken of er andere kamers waren in en rondom Wrocław die de moeite waard zijn om te spelen. Onder andere websites als escaperoomers.de (een Duitse review website) en lock.me/en/poland (een Poolse review website) hebben we hiervoor geraadpleegd. Er zitten redelijk wat hoog aangeschreven escape rooms in deze buurt. Echter deze kamers zijn veelal alleen in het Pools te spelen. Alles wat overblijft is in principe prima, maar middelmatig. We besluiten uiteindelijk twee kamers bij de elf van Exit19 te boeken. Tijdens de trip zelf hebben we nog last minute twee kamers erbij geboekt via lock.me. In totaal hebben we dus 15 escape rooms gespeeld in Wrocław.
Het reserveren van escape rooms in Polen gaat hetzelfde als in Nederland. Dit gaat gemakkelijk via de website bij alle bedrijven waar we hebben gespeeld. Je krijgt net als in Nederland gewoon een bevestigingsmail en de keuze om achteraf óf in voren te betalen. Achteraf contant betalen wordt op prijs gesteld door de meeste escape roomuitbaters.
Reisinfo
We besloten te vliegen naar Wrocław met Wizz Air. Dit was een redelijk goedkope vlucht, die je zo duur kunt maken als je zelf wilt. We zouden vijf dagen gaan, waarvan twee reisdagen. Veel bagage hadden we dus niet nodig. Als je langer gaat zou je dit bij kunnen boeken.
Als verblijfsaccommodatie hadden we via Airbnb een appartement midden in het centrum. Helaas viel dat een beetje tegen, want het was ontzettend smerig en waar ons twee slaapkamers was beloofd was er maar één slaapkamer en een slaapbank in de woonkamer. Gelukkig hoefde we niet veel daar te zijn, want een voordeel van midden in een centrum zitten is dat je alles binnen handbereik hebt buiten de deur.
We verplaatste ons binnen het centrum eigenlijk voornamelijk te voet. Af en toe hebben we gebruik gemaakt van een Ubertaxi (die mega goedkoop is in Wrocław). De locaties van Exit19 liggen op 20 minuten loopafstand van elkaar vandaan en ons appartement lag daar dan weer midden tussen in.
Eten en drinken in Wrocław is spot goedkoop. Je schaamt jezelf af en toe als je afrekent. Je betaald met zloty, dus je moet wel voortdurend omrekenen hoeveel iets kost. Wat je dan automatisch doet is het vergelijken met Nederlandse prijzen. Dit komt neer op: waar je in Nederland een broodje voor haalt, kun je in Polen een hele maaltijd inclusief drinken voor kopen. Overigens, de escape rooms zijn ook van dit prijsniveau: super goedkoop. We speelden per dag ongeveer vier kamers en voor die dagprijs kun je in Nederland misschien net één escape room spelen.
De escape rooms
Nu gaan we naar de reden waarom je dit verslag bent gaan lezen. Hoe waren de escape rooms? Ik ga hier wat algemene zaken beschrijven die Stephanie, Gijs en mij zijn opgevallen tijdens onze trip. Voor specifieke zaken wil ik je graag doorverwijzen naar mijn reviews op escapetalk.nl. Ik heb voor iedere kamer een zeer uitgebreide review geschreven. Aan het einde van dit verslag zal ik nog even een recap van onze week geven, waarin ik de aan- en afraders benoem.
Belangrijk bij het lezen van dit relaas is wel dat ik schrijf vanuit onze ervaring en beleving. Het kan allemaal heel anders zijn als je andere kamers speelt, op een ander moment in het jaar gaat, andere mensen treft, enz. Dit is een verslag van een ervaring zoals wij het hebben meegemaakt en met wat ons is opgevallen. Heb je een totaal andere ervaring of mening omtrent de zaken die ik beschrijf, dan is dat natuurlijk helemaal prima.
Veiligheidsinstructie
Ik begin bij het begin en dat is natuurlijk het ontvangst. In Polen hebben escape roombedrijven, net als escape rooms binnen de Benelux, een ontvangstruimte en een gamehost die je ontvangt voordat de ‘experience’ begint. Echter het valt op dat ze in Wrocław niet vragen of je een kwartiertje eerder komt. Je wordt pas verwacht op de tijd dat je gereserveerd hebt. Vervolgens – en dat is bij alle kamers die we gespeeld hebben zo geweest – krijg je wél een kwartier tot twintig minuten een uitleg over de regels en de veiligheidsinstructies. Hierdoor begint het spel standaard veel later dan de gereserveerde tijd. We hebben hierdoor een keer een kamer gemist en onze planning moeten omgooien, omdat de kamer die we daarvoor speelden 75 minuten duurden, we die volle tijd nodig hadden (zelfs nog een paar minuten extra) én we nog eens twintig minuten later naar binnen gingen door die veiligheidsinstructie die we al 15x gehoord hadden.
Soms wordt je ook in een kleine ruimte opgesloten óf vastgebonden. Als dat het geval is duurt de veiligheidsinstructie nóg langer, want dan gaan ze ook vertellen hoe je toch altijd uit de ruimte of boeien kunt komen, mocht er iets gebeuren in de kamer. Er is altijd een safety key of een noodknop en hoe mooi de decors ook kunnen zijn, dit maken ze héél duidelijk aan je. Denk hierbij aan rode lijnen, gele kastjes, opvallende reflecterende stickers, enz. Ik vermoed dat Poolse escape roomuitbaters een trauma hebben opgelopen nadat er een aantal jaar geleden een brand is uitgebroken in een Poolse escape room en er mensen niet meer uit konden.
Veiligheid staat hier bij iedere escape room bovenaan. Begrijp me niet verkeerd; ik vind dat alleen maar prettig. Echter dat het zo ‘overdreven’ naar voren komt, zorgt ervoor dat het opvalt en met een strakke planning is het ooit frustrerend als je later moet beginnen.
Op z’n Pools naar binnen
Dit wordt een lastig stuk, want dit wil en ga ik niet spoilen. Ik moet er dus een beetje omheen praten. Je gaat in bijna alle escape rooms in Wrocław op een ‘bijzondere’ manier naar binnen. Deze manier van een kamer binnen gaan komt in escape rooms binnen de Benelux ook wel eens voor, maar in Polen zijn ze hier zo fan van dat dit gewoon bijna net zo standaard is als voor ons een koekje bij de koffie.
In het begin van de trip, bij onze eerste twee/drie kamers, vond ik deze manier van een escape room betreden nog wel grappig. Uiteindelijk wordt het vervelend en ga je je afvragen wat de toegevoegde waarden ervan is. Voor sommige kamers is die er wel, maar bij de meeste totaal niet. Dit is vaag, maar wel opvallend. Als je escape rooms gaat spelen in Wrocław en je speelt er meer dan één, dan ga je precies begrijpen wat ik hier heb willen vertellen. Dit is ook een kwestie van smaak. Je moet er misschien van houden om het te kunnen blijven waarderen.
Puzzels
Waar je bij escape rooms binnen de Benelux merkt dat deze steeds meer belevingsgeoriënteerd worden en dat er dus minder nadruk op de puzzels komt te liggen en meer op het beleven van een verhaal, waren alle kamers die wij gespeeld hebben in Wrocław échte puzzelkamers. Puzzels en puzzelflow zijn zaken die ze in Polen erg belangrijk vinden in een escape room en dat dragen ze ook uit. Sommige kamers hebben prachtige decors en goede verhalen. Toch zijn het de puzzels die de boventoon voeren. Ooit ook ten koste van het decor.
De puzzels zijn erg divers en leuk om te doen. Je hebt hele gelaagde en ingewikkelde puzzels, maar ook gewone inkoppertjes. Ze zijn wel allemaal prima te doen en we hebben niet één keer echt iets onlogisch of frustrerends ervaren op puzzelgebied. Eigenlijk komen ze best overeen met puzzels die je in escape rooms binnen de Benelux tegenkomt. De natuurlijke puzzelflow is misschien wel beter en soepeler in Polen, wat er ook voor kan zorgen dat je door kamers vliegt en er ruim binnen de gegeven tijd uit kunt zijn.
Onwillekeurig hebben we deze trip veel vergeleken met onze andere escapetrip naar Athene. Daar is juist de belevingsgeoriënteerde escape room populair én zijn de puzzels wat meer op de achtergrond aanwezig. Hierdoor waren puzzels ooit wél onlogisch en frustrerend in Athene. Hoewel onze voorkeur eerder uitgaat naar belevingskamers, hebben we toch kunnen genieten van de spelflow en originaliteit in puzzels in Wrocław. Ben je een echte puzzelfanaat, dan is escapen in Wrocław absoluut jouw cup of tea.
Statische sfeer
De decors van de escape rooms in Wrocław (vooral bij de kamers van Exit19) zijn geweldig. Toch merk je dat alle kamers vrij statisch zijn qua sfeer. Er wordt weinig gebruik gemaakt van licht- en geluidseffecten en ook special effects hebben we maar heel beperkt en minimaal terug zien komen. Binnen de Benelux zijn we gewend dat kamers gave effecten hebben en technische hoogstandjes bevatten. Dit hoef je in Wrocław niet te verwachten.
Door deze statische sfeer is het ook zo dat kamers die als ‘horror’ of ‘eng’ bestempelt worden in Polen, totaal niet eng zijn. Zelfs kamers met acteurs hebben bijna geen spanningsopbouw en zijn gewoon niet eng. Het decor is vaak wel griezelig, maar je voelt geen moment dreiging of spanning tijdens het spelen van het spel. Dit is natuurlijk fijn als je niet houdt van spannende escape rooms, maar voor ons als horrorfreaks viel dit een beetje tegen.
Hints
De spelbegeleiding is natuurlijk altijd anders en afhankelijk van je gamehost. Toch bemerkte we een bepaalde trend in Wrocław. Allereerst zijn de hintsystemen hier weinig origineel in de escape rooms. Daarnaast geldt de standaard regel: je moet zélf om een hint vragen. Waar ik het altijd fijn vind als een gamehost betrokken is bij het spel en je net op het juiste moment een duwtje in de goede richting geeft, is het in Polen zo dat ze je gerust minuten lang vast laten hangen op een puzzel. Als je niets vraagt, wordt je niet geholpen. Gelukkig zijn de kamers allemaal goed te doen én heb je weinig tot geen hints nodig. Als je er dan toch een nodig hebt, schroom niet en vraag het meteen (tip!).
De aan- en afraders
Ik zal je tot slot kort van dag tot dag meenemen op onze trip en daarbij aangeven welke kamers je beter wel en niet kunt spelen óf kunt meepakken. Ik zal de escape rooms voor het gemak in drie categorieën verdelen: Categorie 1: Reden om naar Wrocław te reizen, Categorie 2: Meepakken als je er bent & Categorie 3: Overslaan als je er bent. Nogmaals, lees voor de uitgebreide onderbouwing mijn reviews en houd er rekening mee dat dit mijn mening is en dus niet dé ultieme waarheid.
Dag 1:
We kwamen ’s middags aan in Wrocław en settelde ons in ons gore appartement. Na het doen van wat boodschappen was het eigenlijk al direct avond. We gingen naar de Mac voor een snelle hap en direct door naar onze eerste kamer Midnight Killer MK II bij Piwnica Quest. Dit is een categorie 2 kamer en leuk om mee te pakken als je er bent, maar zeker geen hoogvlieger. Vervolgens pakte we een Uber richting onze tweede en laatste kamer van de dag Prosektorium van Secret Room & Brain Code. Deze kun je beter overslaan (categorie 3).
Piwinica Quest – Midnight Killer MK II
Secret Room & Brain Code – Prosektorium
Dag 2:
’s Middags, nadat we hebben ontbeten bij Hard Rock Café Wrocław, trapte we af met de eerste kamer bij Exit19: Identity. Dit is een toffe 2.0 puzzelkamer voor kleine groepen. Deze hoort in categorie 2 en kun je meepakken als je in de buurt bent. Daarna moesten we naar de andere locatie van Exit19 wandelen en speelden we Murder at The Office. Dit is ook een categorie 2 kamer en tof om mee te pakken. Het spelconcept van deze kamer is origineel, maar dat maakt het wel een pittig spel.
Richting de avond liepen we terug naar de eerste locatie van Exit19 om Prison Escape te spelen. Hier waren we best enthousiast over vanwege een goede puzzelflow en opnieuw een origineel spelconcept waardoor we goed moesten samenwerken. Deze kun je rustig meepakken als je in Wrocław bent (categorie 2). We sloten de dag af met Time Machine: The Secret of Leonardo op de locatie van Exit19 waar we al waren. Hoewel ik ook deze kamer in categorie 2 (als meepakker) zou plaatsen, was dit wel een hele toffe afsluiter van de dag. Een pittige puzzelkamer met gelaagde puzzels in een prachtige setting.
Exit19 – Identity
Exit19 – Murder at The Office
Exit19 – Prison Escape
Exit19 – Time Machine: The Secret of Leonardo
Dag 3:
Na een ontbijtje bij Wiskey In The Jar was het tijd om naar locatie 1 van Exit19 te wandelen om de kamer Curse of the Mayan Treasure te gaan spelen. Dit is een tempelkamer die er op zich tof uitziet. Toch was dit voor mij persoonlijk een van de mindere kamers van Exit19. Deze mag in categorie 2. Je kunt ‘m meepakken als je in Wrocław bent. Hierna speelden we op dezelfde locatie een persoonlijke favoriet van mij, namelijk: Betrayal in Breslau. Een hele toffe verhaalgedreven kamer, die je zeker mee moet pakken als je er bent (categorie 2). Helaas liepen we hier flink uit en kwam de planning in de knel. Gelukkig konden we wat verplaatsen en daardoor toch nog alle kamers spelen.
We gingen dineren en vervolgens weer terug naar locatie 1 van Exit 19 om King Arthur’s Dungeons te spelen. Dit is een hele mooie puzzelkamer met voornamelijk behendigheidsspellen, dus als je daarvan houdt moet je deze absoluut spelen. Ik plaats deze ook in categorie 2 (meepakken als je er bent).
We sloten onze dag ’s avonds laat af bij de andere locatie van Exit19 voor de kamer Volcano in Madagascar. Dit is een luchtige gezinskamer die je ook gerust mee kunt pakken als je in Wrocław bent om te escapen (categorie 2).
Exit19 – Curse of the Mayan Treasure
Exit19 – Betrayal in Breslau
Exit19 – King Arthur’s Dungeons
Exit19 – Volcano in Madagascar
Dag 4:
Onze laatste en drukste escape dag van de trip stond op het punt van beginnen. We trapte af bij Asylum van Exit19 op locatie 1. Dit is bijna een categorie 1 (reden om naar Wrocław te reizen) wat mij betreft. Het is een hele toffe kamer met een super gaaf decor. Toch vind ik ‘m net niet goed genoeg voor categorie 1 en plaats ik hem als meepakken in categorie 2. We liepen vanuit hier naar de tweede locatie van Exit19 voor Necromancer. Dit was een beetje een tegenvaller, want onze verwachtingen waren (té) hooggespannen voor deze kamer. Desalniettemin kun je deze best meepakken als je er bent (categorie 2).
We besloten om nog last minute twee kamers aan onze trip toe te voegen en dat werden twee kamers van escape bedrijf Let Me Out Wrocław. We begonnen met Death Penalty en dat was op zich nog wel een leuke gezinskamer met een prima decor en leuke puzzels. Je zou deze best mee kunnen pakken als je in de buurt bent (categorie 2). Echter de tweede kamer die we hier speelden, Correctional Facility, was niet zo best. Deze past het best in categorie 3 en kun je maar beter overslaan.
We sloten onze dag en trip af met Abandoned Hotel van Exit19 op hun tweede locatie. Dit is absoluut een reden om naar Polen te reizen. Wat een fantastische kamer! Dit is de mooiste kamer die ik ooit heb gespeeld. Hiervoor kun je gerust naar Wrocław vliegen of rijden.
Exit19 – Asylum
Exit19 – Necromancer
Let Me Out Wrocław – Death Penalty
Let Me Out Wrocław – Correctional Facility
Exit19 – Abandoned Hotel
Dag 5:
Géén escape rooms op deze dag, maar wel de terugvlucht naar huis. Wat hebben we weer een toffe trip gehad. Tijd om daarvan na te genieten en de volgende te plannen.
Tot slot
I know, ik ben lang van stof. Echter ik ben super blij dat je dit hele verslag gelezen hebt en ik hoop vooral dat je je voordeel ermee doet. Het is zeker de moeite waard om een tripje naar Wrocław te maken voor escape rooms en dan met namen voor Exit19. Je hoeft niet alle elf hun kamers te spelen. Er zijn betere en mindere kamers, maar geen escape room van Exit19 is mega slecht. Ga met de juiste verwachting: het zijn allemaal puzzelkamers in prachtige decors. Speel je graag escape rooms vanwege het puzzelplezier, dan is een tripje naar Wrocław een absolute must do.
Meldingen ontvangen?
Wil je notificaties ontvangen?